Eğitim planınız için Ciddi Oyun geliştirmeyi düşünüyorsanız bu yazıyı okumadan plan yapmayın
Oyun-temelli öğrenme tekniği ile geliştirilmiş ciddi oyunları kurumsal öğrenme ve gelişme stratejisine dahil ederseniz birçok avantaj elde edebilirsiniz. Bu tür oyunlar katılımcılar arasında etkileşim, motivasyon ve verimlilik artışı sağladığı gibi yaratıcı düşünme ve problem çözme becerisini de geliştirir. Eğitim amaçlı oyunların sağladığı avantajları merak ediyorsanız bu konudaki diğer yazımızı incelemenizi öneririz.
Tahmin edebileceğiniz gibi ciddi bir oyun geliştirmek ciddi zorlukları da beraberinde getirebilir. Ancak bu zorlukların farkında olursanız ortaya çıkabilecek sorunların çözümü için daha hazırlıklı olursunuz. Avantajlar da zorluklar da elde etmek istediğiniz çıktılara göre değişecektir ancak biz en yaygın zorlukları sizin için listeledik:
1- Gerçekçi bir hedef belirlemek
Personeliniz bu tür oyunlar ile çok eğlenecek ve öğrenmeye daha farklı bir göz ile bakacak. Ancak tek amacınız salt eğlence olmadığına inanıyorum. Bir arayış varsa çözülecek bir problem var demektir. İşte bu yüzden işe başlarken ihtiyacımızı karşılayacak bir hedef belirlemek önemlidir. Bunu yaparken S.M.A.R.T. hedefler tekniğini kullanmanızı öneririm. Specific, Measurable, Achievable, Realistic, Timely sözcüklerinin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuş bu terim hedefinizi tanımlarken Spesifik, Ölçülebilir, Başarılabilir, Gerçekçi ve Süreli olmanız için yol gösterici olabilir.
Örneğin işe yeni alınan ekip arkadaşlarınızın onboarding sürecini iyileştirmek için bir ciddi oyun planladığınızı varsayalım. Bu sürecin süresini kaliteden ödün vermeden 6 haftadan 3 haftaya düşürmek istiyorsunuz. Bu örnek hedef beş kriteri de içermektedir.
Hedef kitlenizi, meslektaşlarınızı ve diğer paydaşları da dahil ederseniz objektif olmanız daha da kolay olacaktır.
2- Oyunun ilgi çekici olmasını sağlamak
Bu oyunlar salt eğlence için tasarlanmış olmasada katılımcının ilgisini çekmezseniz belirlediğiniz hedefe ulaşmanız mümkün olmayacaktır. Örneğin oyuncunun gerçekleştirdiği eylemler bir süre sonra tekrar etmeye başlarsa oyuncunun dikkatini hızlı bir şekilde kaybedersiniz. Oyunun hareketli ve ilgi çekici kalmasını sağlamak için faydalı olabilecek çok sayıda oyun tasarım mekaniği bulunmaktadır. Elbette oyuncunun her aşamada tatlı bir seviyede zorlanarak ilerlemesini sağlamak tasarımcı için de kolay bir görev değildir. Ancak mekanikler oyunun belli bir yapıya sahip olması ve oyuncunun bir takım kurallara uyması açısından da bir zorunluluktur. Mekanikler aynı zamanda oyuncunun farklı seviyelere ulaştığında puan tabloları ve rozetler gibi teşvikler sağlayarak öğrenme motivasyonunu artırıcı olabilirler.
3- Eğlence ve eğitsel değeri dengelemek
Adından da anlaşıldığı gibi ciddi bir oyun tasarlamak ciddi bir iştir. Bir oyun olduğu için eğlenceli olması vazgeçilmezdir ancak amacımız aynı zamanda eğitmek ise işte o zaman sağlıklı bir denge bulmak önemlidir.
Eğitim hedeflerinizi, planlama aşamasında net olarak belirlerseniz görsel ve hikaye alanlarında zengin içerikli bir oyun tasarlarken eğitsel alanda da doğru yolda kalabilirsiniz.
4- Hedef kitlenizi iyi tanımak
Film seyretmeyi neredeyse herkes sever. Ancak tüm film türleri her hedef kitle için uygun olmayabilir. Aynı prensip oyunlar için de geçerlidir. Örneğin daha olgun yaş grupları masa oyunlarını tercih ederken daha genç yaş grupları video oyunlarını sevebilir. Eğer çalışanlarınızı bir takım makine kullanımı için eğitmek istiyorsanız simülasyon türü akıllı bir seçim olabilir. Spor, strateji, aksiyon veya hangi türde olursa olsun, hedef kitlenizi iyi tanımak zorundasınız. Bu seçeceğiniz oyun platformu açısından da önemlidir. Oyun sektörü hızla büyüyen bir pazar olduğu için bize birtakım öngörüler sağlayan bilgileri kolayca bulabiliyoruz. Eğitim amaçlı oyunların temel hedefi ticari oyunlara göre farklı olsada oyuncuların karakteristik özellikleri açısından benzerlik gösterebilir. Türkiye Oyun Sektörü raporuna göre 18 – 24 yaş arası oyuncular daha çok dizüstü bilgisayar tercih ederlerken 30 – 40 yaş arası oyuncular iyi bir telefon, konsol ve bilgisayar gibi tüm teknolojik araçlara sahipler ve bunları kullanıyorlar. Eğitim amaçlı bir oyunu konumlandırmadan önce bu tür detaylara kafa yormak oyunun başarısını artıracaktır ve dolayısı ile eğitim hedeflerimize ulaşmamızı sağlayacaktır.
5- Oyuncuların fikirlerini dinlemek
Yeni bir işe giriştiğiniz zaman fikrini beyan etmek isteyen çok sayıda kişi olacaktır. Bu duruma kendi heyecanınızı ve inandıklarınızı da eklendiğiniz takdirde bazen işin içinden çıkamaz halde kendinizi bulabilirsiniz. Farklı insanların fikirlerini dinlemek ve uygulamaya çalışmak projeye zenginlik katabilir ancak fikirleri değerlendirirken oyunu kimin için geliştirdiğinizi unutmayın. Hedef kitlenizin düşüncelerini dinleyen ve oyun geliştirme ekibinin anlayacağı dile tercüme edebilen bir proje yöneticisi belirlemek bu amaç için akıllı bir karar olabilir.
6- İhtiyacınızdan daha fazla üretmemek
Eğitim amaçlı iş simülasyonları geliştirirken tek sınır hayal gücünüzdür. Ancak ihtiyacınızdan daha fazla özelliği eklemek hem proje geliştirme maliyetini gereksiz yere artırır hem de kullanıcılar tarafından planladığınız kadar özümsenemeyebilir. Birçok oyun geliştirme ekibi kapsamlı projelerin üstesinden gelebilmek için Scrum Proje Yönetimi metodolojisini uygular. Bu yönteme göre proje tamamlanana kadar örneğin 2 haftalık periyotlarla sprintler (geliştirme etkinliği) oluşturulur. Her sprint başlangıcında, ürün sahibi, scrum lideri ve geliştiricilerden oluşan bir toplantı gerçekleştirilir. Burada son kullanıcıya o anda hangi özelliğin daha fazla değer katacağına ve uygulanmasının ne kadar zaman alacağına birlikte karar verilir. Bu sayede, yalnızca gerekli olanın geliştirilmesi teşvik edilirken projenin güven içinde ilerlemesi sağlanır.
7- Doğru veriyi toplamak
Yazımızın başlangıcında ölçülebilir bir hedef belirlemenin ne kadar önemli olduğunu belirtmiştik. Ölçümü yapabilmek için veriye ihtiyacımız var. Tüm verileri toplamak oyuncuların mahremiyeti açısından etik olmadığı gibi işimizi de kolaylaştırmayacaktır. Bu yüzden hedefimiz ihtiyacımıza uygun doğru veriyi toplamak olmalıdır. Bundan sonraki aşamada veriyi yorumlamak zorundayız. Örneğin işe yeni başlayan satış temsilcilerinin müşterilerin ihtiyaçlarını doğru bir şekilde tespit edip onlara uygun ürünleri önermelerini ve bunu yaparken şirketinizin süreçleri ile uyumlu davranmalarını sağlayacak bir eğitim hedefiniz olduğunu varsayalım.
Örnek bir kurguda şu şekilde gelişebilir: Bir müşteri adayı (lead) satış temsilcisine telefon aracılığıyla ulaşır. Bu aday kendine has dili ile yaşadığı zorlukları aktarır. Satış temsilcisi öncelikle dinler ve şirketinize özel bir framework kullanarak sunduğunuz ürünün, çözümün veya hizmetlerin bu potansiyeli müşteriye dönüştürmeye uygun olup olmadığı konusunda değerlendirme yapar. Müşteri adayından alınan bilgiler bu görüşmenin sonunda temsilci tarafından önce sözlü sonra yazılı olarak teyit edilir. Bilgiler CRM sistemine girilir ve adaya bir sunum veya demo yapmak için tarih/saat üzerinde anlaşılır. Farklı ekiplerden dahil edilmesi gereken kişiler varsa şirketin süreci ile uyumlu adımlar izlenerek devam edilir.
Bu örnek kurguda oyuncunun, satış temsilcisi ile empati kurması ve spesifik durum ve bağlamlar karşısında seçenekler arasında karar vermesi beklenir, aksi takdirde oyun ilerlemez. Bu birkaç satırlık kurguyla aktif dinleme, analitik düşünme, empati kurma, geri bildirim, karar verme, zaman yönetimi, organizasyon, ekip çalışması gibi becerileri hem ölçebiliriz hem de geliştirebiliriz.
8- Hedef grubunu ikna etmek
Bir oyunu geliştirirken doğal olarak öncelikli amacınız hedef grubunuzun bu oyunu oynaması olacaktır. Geleneksel kurumsal e-öğrenme içeriklerini tamamlama oranı rahatsız edici düzeyde düşük seyrediyor. Aynı durumun oyunlar için de oluşmaması için öncelikle önerimiz herhangi bir zorlama yapılmamasıdır çünkü bu genelde ters tepen bir sonuç doğurabilmektedir. Bunun yerine oyunun amacını, neden oynanması gerektiğini ve oynadıkları takdirde kazanacakları değerleri aktarmanızı öneriyorum. Bu iş için hedef kitleleri nasıl ikna edeceklerini bilen kişileri görevlendirmeniz faydalı olabilir.
Sonuç olarak oyun-temelli öğrenmenin işe yaradığını biliyoruz ancak her projede ve girişimde olduğu gibi hedef kitlenizi iyi tanımanız ve problemlerin adını koyabilmeniz gereklidir. Böylece hedeflerinizi daha net belirleyebilir, daha iyi hazırlanabilir ve anlamlı, kabul gören bir çözüm oluşturabilirsiniz. İlgi çekici bir eğitim oluşturabilmek için en iyi kaynağınızın daima çalışanlarınız olacağını unutmayınız.
Oyunlaştırma ile ilgili iletimizi incelediniz mi?
Kaynaklar:
